Liczba mnoga przymiotnika we francuskim – zasady i przykłady
Liczba mnoga przymiotnika we francuskim. W języku francuskim przymiotniki, podobnie jak rzeczowniki, odmieniają się przez liczby i rodzaje. W tym wpisie omówimy, jak przymiotniki zmieniają formę w liczbie mnogiej, a także kiedy i jak dopasowują się do rzeczowników, które opisują. Zasady tworzenia liczby mnogiej przymiotnika są nieco bardziej skomplikowane niż w języku polskim, ponieważ uwzględniają również rodzaj rzeczownika.
Spis treści
Ogólne zasady tworzenia liczby mnogiej przymiotnika
Podstawową zasadą tworzenia liczby mnogiej przymiotnika we francuskim jest dodanie końcówki -s do formy w liczbie pojedynczej. Dotyczy to zarówno przymiotników rodzaju męskiego, jak i żeńskiego.
Warto jednak zauważyć, że chociaż końcówka -s jest dodawana, to w większości przypadków nie jest ona wymawiana, chyba że przymiotnik występuje przed rzeczownikiem, który zaczyna się na samogłoskę, wtedy dochodzi do zjawiska elizji.
Przykład z elizją:
Przymiotniki rodzaju męskiego i żeńskiego w liczbie mnogiej
We francuskim przymiotnik musi zgadzać się z rodzajem rzeczownika, który opisuje. Oto, jak przymiotniki zmieniają się w zależności od rodzaju:
- Rodzaj męski: Zwykle, jak wspomniano wcześniej, wystarczy dodać -s do przymiotnika w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego.
- Un homme intelligent → Des hommes intelligents (Inteligentni mężczyźni)
- Rodzaj żeński: Dla przymiotników rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej najczęściej dodaje się końcówkę -es w liczbie mnogiej.
- Une femme intelligente → Des femmes intelligentes (Inteligentne kobiety)
Wyjątki od ogólnej zasady
Niektóre przymiotniki mają nieregularne formy w liczbie mnogiej. Zasady te mogą obejmować różne zmiany końcówek w zależności od końcówki przymiotnika w liczbie pojedynczej:
Przymiotniki zakończone na -s lub -x
w liczbie pojedynczej nie zmieniają formy w liczbie mnogiej.
- Un homme gros (gruby) → Des hommes gros (grubi)
- Un garçon heureux (szczęśliwy) → Des garçons heureux (szczęśliwi)
Przymiotniki zakończone na -eau
w liczbie pojedynczej tworzą liczbę mnogą poprzez dodanie końcówki -x.
- Un beau paysage (piękny krajobraz) → De beaux paysages (piękne krajobrazy)
- Un nouveau livre (nowa książka) → De nouveaux livres (nowe książki)
Przymiotniki zakończone na -al
zmieniają się w liczbie mnogiej na -aux.
- Un animal loyal (lojalne zwierzę) → Des animaux loyaux (lojalne zwierzęta)
- Un signal vital (ważny sygnał) → Des signaux vitaux (ważne sygnały)
Zgoda przymiotnika z wieloma rzeczownikami
Kiedy przymiotnik opisuje więcej niż jeden rzeczownik, zasady jego odmiany zależą od rodzajów rzeczowników:
- Jeżeli wszystkie rzeczowniki są rodzaju męskiego, przymiotnik przyjmuje liczbę mnogą w formie męskiej.
- Un homme et un garçon intelligents (Inteligentny mężczyzna i chłopak)
- Jeżeli przynajmniej jeden z rzeczowników jest rodzaju męskiego, przymiotnik przyjmuje formę męską, nawet jeśli inne rzeczowniki są rodzaju żeńskiego.
- Un homme et une femme intelligents (Inteligentny mężczyzna i kobieta)
- Jeżeli wszystkie rzeczowniki są rodzaju żeńskiego, przymiotnik przyjmuje formę żeńską w liczbie mnogiej.
- Une fille et une femme intelligentes (Inteligentna dziewczyna i kobieta)
Przymiotniki złożone w liczbie mnogiej
Przymiotniki złożone (czyli te składające się z dwóch lub więcej słów) mogą zachowywać się różnie w liczbie mnogiej. Zazwyczaj tylko pierwszy człon odmienia się przez liczbę, a drugi pozostaje niezmienny.
- Un manteau bleu clair (jasnoniebieski płaszcz) → Des manteaux bleu clair (jasnoniebieskie płaszcze)
- Un homme sourd-muet (głuchoniemy mężczyzna) → Des hommes sourds-muets (głuchoniemi mężczyźni)
Złożone struktury i zjawiska językowe
W niektórych przypadkach, gdy przymiotnik opisuje grupę rzeczowników różnego rodzaju, preferowane jest stosowanie przymiotnika po rzeczowniku w liczbie mnogiej. Ma to na celu uniknięcie nieporozumień oraz zachowanie poprawności gramatycznej.
- Une table et une chaise anciennes (Stary stół i stara krzesło) – przymiotnik “anciennes” zgadza się z rzeczownikami w liczbie mnogiej i żeńskiej.
Przykłady i analiza zdań
Les grandes maisons sont belles.
- grandes (przymiotnik w liczbie mnogiej żeńskiej, zgadza się z “maisons”)
- Tłumaczenie: Duże domy są piękne.
Des enfants heureux jouent dans le parc.
- heureux (przymiotnik nieregularny, nie zmienia się w liczbie mnogiej)
- Tłumaczenie: Szczęśliwe dzieci bawią się w parku.
J’ai vu de beaux paysages pendant mes vacances.
- beaux (od “beau”, regularna zmiana -eau na -x)
- Tłumaczenie: Widziałem piękne krajobrazy podczas moich wakacji.
Les hommes et les femmes intelligents travaillent ensemble.
- intelligents (przymiotnik przyjmuje formę męską, ponieważ jeden z rzeczowników jest rodzaju męskiego)
- Tłumaczenie: Inteligentni mężczyźni i kobiety pracują razem.
Podsumowanie
Liczba mnoga przymiotników we francuskim to złożone zagadnienie, które wymaga znajomości kilku podstawowych zasad i wyjątków. Przymiotniki we francuskim muszą zgadzać się z rzeczownikami, które opisują, zarówno pod względem liczby, jak i rodzaju. Kluczowe jest także zrozumienie wyjątków, takich jak przymiotniki zakończone na -s, -x czy -al. Regularna praktyka i nauka poprzez przykłady to najlepszy sposób, aby opanować tę część gramatyki francuskiej.
