Passé Composé

Passé Composé

Passé Composé

Passé Composé

Passé Composé to czas przeszły złożony w języku francuskim, który odpowiada czasowi Perfekt w języku polskim. Jest to jeden z najważniejszych czasów w języku francuskim i jest bardzo często używany w codziennej komunikacji.

Czas Passé Composé to jeden z najbardziej charakterystycznych i niezbędnych elementów gramatyki francuskiej, który otwiera przed nami drzwi do przeszłości. Jest to czas przeszły dokonany, który pozwala nam opowiadać o wydarzeniach, doświadczeniach i działaniach, które miały miejsce i zostały zakończone w przeszłości. Jego opanowanie jest kluczowe dla każdego, kto chce płynnie posługiwać się językiem francuskim, zarówno w mowie, jak i piśmie.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu fascynującemu czasowi gramatycznemu. Wyjaśnimy, jak jest tworzony za pomocą dwóch czasowników pomocniczych – “être” (być) i “avoir” (mieć), oraz jak dobierać odpowiedni imiesłów przeszły (participe passé) do głównego czasownika. Zrozumienie tych zasad pozwoli Ci na swobodne opowiadanie o przeszłych wydarzeniach, co jest nieodłącznym elementem komunikacji w języku francuskim.

Zajmiemy się również kwestią zgody imiesłowu przeszłego z podmiotem, która może sprawiać trudności, zwłaszcza gdy czasownik pomocniczy to “être”. Ponadto, przedstawimy listę najczęściej używanych czasowników nieregularnych, które wymagają specjalnej uwagi podczas tworzenia Passé Composé.

Czy Passé Composé to tylko suche reguły gramatyczne? Absolutnie nie! Jest to czas, który pozwala na żywe i barwne opowiadanie o przeszłości, umożliwiając nam dzielenie się naszymi historiami, wspomnieniami i doświadczeniami. Przez przykłady zastosowania, wskazówki i ciekawostki, ten artykuł pomoże Ci nie tylko zrozumieć, ale i polubić Passé Composé. Zapraszam do lektury!

Tworzenie czasu Passé Composé

Aby utworzyć Passé Composé, należy skorzystać z czasownika “avoir” lub “être” w czasie teraźniejszym oraz czasownika w formie Participe Passé.

Tworzenie czasu Passé Composé w języku francuskim można przedstawić w trzech prostych krokach:

  1. Wybór pomocnika: Użyj “être” lub “avoir” jako czasownika pomocniczego. Wybór zależy od głównego czasownika; większość czasowników wymaga “avoir”, ale istnieje grupa czasowników ruchu i zmiany stanu, które wymagają “être”.
  2. Dodanie imiesłowu przeszłego: Utwórz imiesłów przeszły (participe passé) głównego czasownika. Dla regularnych czasowników -er końcówka zmienia się na -é (np. parler → parlé), dla -ir na -i (np. finir → fini), a dla -re na -u (np. vendre → vendu).
  3. Zgoda: Jeśli użyto “être” jako pomocnika, imiesłów przeszły musi zgodzić się z podmiotem w liczbie i rodzaju. Jeśli użyto “avoir”, zgoda jest wymagana tylko wtedy, gdy bezpośredni obiekt występuje przed czasownikiem i jest żeński lub liczby mnogiej.

Przykłady:

  • Avoir jako pomocnik: “J’ai mangé” (Zjadłem/Zjadłam), “Nous avons vu” (Widzieliśmy).
  • Être jako pomocnik: “Elle est allée” (Ona poszła), “Ils sont venus” (Oni przyszli).

Pamiętaj, że istnieje lista nieregularnych czasowników, które mają niestandardowe formy imiesłowu przeszłego, np. “être” → été, “avoir” → eu, które należy nauczyć się na pamięć.

Tworzenie czasu Passé Composé
Passé Composé 5

Schamat Passé Composé

Forma Participe Passé kończy się zazwyczaj na -é, -i lub -u.

diagram Passe Compose Passé Composé

Diagram przedstawia strukturę czasu Passé Composé w języku francuskim, który jest używany do wyrażania przeszłych działań, które zostały zakończone w momencie mówienia. Składa się z kilku kluczowych elementów:

  1. Formation (Tworzenie): Podstawą czasu Passé Composé jest użycie pomocnika (Auxiliaire) – “être” lub “avoir”, po którym następuje imiesłów przeszły (Participe Passé). Diagram pokazuje, że wybór pomocnika zależy od czasownika, a także przedstawia ogólne reguły tworzenia imiesłowu przeszłego oraz wyjątki od tych reguł.
  2. Utilisation (Użycie): Passé Composé stosuje się do opisania działań, które zostały całkowicie zakończone, do przedstawienia sekwencji wydarzeń w przeszłości oraz do wskazania na konkretne akcje, które miały miejsce w określonym czasie w przeszłości.
  3. Exemples (Przykłady): Na diagramie znajdują się przykłady zdań w czasie Passé Composé, takie jak “J’ai mangé” (Zjadłem/Zjadłam), “Elle est allée” (Ona poszła) oraz “Nous avons vu” (Widzieliśmy).
  4. Accord (Zgoda): Sekcja ta wyjaśnia zasady dotyczące dopasowania imiesłowu przeszłego do podmiotu lub bezpośredniego obiektu, co jest istotne dla poprawnej konstrukcji zdania.
  5. Verbes irréguliers (Czasowniki nieregularne): Diagram zawiera również informacje o najważniejszych czasownikach nieregularnych, które mają niestandardowe formy imiesłowu przeszłego, takich jak “être”, “avoir”, “faire” i “aller”.
  6. Négation (Negacja): Ostatnia część diagramu przedstawia sposób tworzenia zdań przeczących w czasie Passé Composé, używając negacji takich jak “ne…pas” (nie), “ne…jamais” (nigdy) oraz “ne…plus” (już nie).

Ten diagram stanowi kompleksowe źródło wiedzy o czasie Passé Composé, ułatwiając zrozumienie jego tworzenia, użycia oraz kluczowych zasad.

Zgoda imiesłowu przeszłego z podmiotem

Zgoda imiesłowu przeszłego z podmiotem (l’accord du participe passé) to jedno z kluczowych zagadnień gramatyki francuskiej, szczególnie w kontekście czasu Passé Composé. Zasady te dotyczą sposobu, w jaki imiesłów przeszły (participe passé) musi zgadzać się w liczbie i rodzaju z podmiotem zdania lub bezpośrednim obiektem, w zależności od użytego czasownika pomocniczego – “être” lub “avoir”.

Zgoda z “être”

W przypadku, gdy w czasie Passé Composé używamy czasownika “être” jako pomocniczego, imiesłów przeszły zawsze musi zgadzać się z podmiotem zdania. Oznacza to, że jego forma zmienia się w zależności od tego, czy podmiot jest w liczbie pojedynczej czy mnogiej oraz czy jest męski czy żeński. Na przykład:

  • Elle est allée au marché. (Ona poszła na targ.)
  • Ils sont allés au marché. (Oni poszli na targ.)

Zgoda z “avoir”

Gdy używamy “avoir” jako czasownika pomocniczego, zasady zgody są bardziej skomplikowane. Zasadniczo imiesłów przeszły nie zmienia swojej formy w zależności od podmiotu zdania, chyba że przed imiesłowem przeszłym w zdaniu znajduje się bezpośredni obiekt (complément d’objet direct – COD), który jest umieszczony przed czasownikiem. W takim przypadku imiesłów przeszły musi zgadzać się z tym obiektem. Przykłady:

  • J’ai mangé les pommes. (Zjadłem jabłka.) – brak zgody, ponieważ “les pommes” jest po czasowniku.
  • Les pommes que j’ai mangées. (Jabłka, które zjadłem.) – zgoda, ponieważ “les pommes” jest przed czasownikiem i jest bezpośrednim obiektem.

Wyjątki i trudności

Zasady zgody mogą sprawiać trudności, szczególnie dla osób uczących się języka francuskiego, ze względu na konieczność zapamiętania pozycji bezpośredniego obiektu oraz rozpoznawania płci i liczby podmiotu lub obiektu. Dodatkowo, istnieją wyjątki od tych zasad, takie jak czasowniki przechodnie (które zazwyczaj wymagają “avoir”) i lista czasowników, które zawsze tworzą Passé Composé z “être”.

Zrozumienie i stosowanie zasad zgody imiesłowu przeszłego wymaga praktyki i czasu, ale jest niezbędne dla poprawnego używania Passé Composé, co pozwala na precyzyjne i poprawne opisywanie przeszłych zdarzeń w języku francuskim.

Tabela z czasownikami nieregularnymi

Oto tabela z przykładami nieregularnych czasowników francuskich, które mają niestandardowe formy imiesłowu przeszłego (participe passé):

Czasownik (FR)Znaczenie (PL)Imiesłów przeszły (participe passé)
êtrebyćété
avoirmiećeu
fairerobićfait
alleriśćallé
venirprzychodzićvenu
voirwidziećvu
vouloirchciećvoulu
prendrebraćpris
pouvoirmócpu
savoirwiedziećsu
mettrekłaśćmis
lireczytaćlu
écrirepisaćécrit
diremówićdit
partirwyjeżdżaćparti
choisirwybieraćchoisi
boirepićbu
conduireprowadzićconduit
connaîtreznaćconnu
courirbiegaćcouru
trouverznajdowaćtrouvé
comprendrerozumiećcompris
apprendreuczyć sięappris
revenirwracaćrevenu
mourirumieraćmort
naîtrerodzić się
écrirepisaćécrit
décrireopisywaćdécrit
peindremalowaćpeint
craindreobawiać sięcraint
construirebudowaćconstruit
cuiregotowaćcuit
devoirmusieć
recevoirotrzymywaćreçu
vivreżyćvécu
suivrepodążaćsuivi
ouvrirotwieraćouvert

Ta lista zawiera tylko niektóre z nieregularnych czasowników francuskich, które wymagają specjalnej uwagi podczas tworzenia czasu Passé Composé. Warto zauważyć, że imiesłowy przeszłe tych czasowników muszą być nauczone na pamięć, ponieważ nie podlegają one regularnym regułom tworzenia.

aimer aller avoir bonjour Bordeaux Bretania czas czasownik fiszki Francja francuski francuskie français gramatyka gramatyka francuska Historia język język francuski komunikacja krzyżówka kuchnia kuchnia francuska kultura kultura francuska Literatura Luwr Marsylia merci mots nauka nauka francuskiego nauka języka nauka języka francuskiego Nicea odmiana Paryż praca Prowansja sztuka słownictwo teraźniejszy tradycja wakacje Wieża Eiffla wino

Przykłady zastosowania czasownika avoir w passé composé

Oto 30 zdań z czasownikiem “avoir” w czasie Passé Composé, wraz z tłumaczeniem. Czasowniki tworzące Passé Composé są pogrubione:

  1. J’ai mangé une pomme. – Zjadłem jabłko.
  2. Tu as vu le film hier. – Widziałeś wczoraj film.
  3. Il a eu un cadeau. – Dostał prezent.
  4. Nous avons fait nos devoirs. – Zrobiliśmy nasze zadania domowe.
  5. Vous avez choisi le rouge. – Wybraliście czerwony.
  6. Ils ont pris le bus. – Wzięli autobus.
  7. Elle a lu un livre intéressant. – Przeczytała interesującą książkę.
  8. J’ai perdu mes clés. – Zgubiłem moje klucze.
  9. Tu as compris la question? – Zrozumiałeś pytanie?
  10. Il a vendu sa voiture. – Sprzedał swój samochód.
  11. Nous avons reçu une lettre. – Otrzymaliśmy list.
  12. Vous avez entendu ce bruit? – Słyszeliście ten hałas?
  13. Ils ont écrit une histoire. – Napisali historię.
  14. Elle a ouvert la fenêtre. – Otworzyła okno.
  15. J’ai fini le projet. – Skończyłem projekt.
  16. Tu as joué au tennis. – Grałeś w tenisa.
  17. Il a travaillé toute la journée. – Pracował cały dzień.
  18. Nous avons attendu deux heures. – Czekaliśmy dwie godziny.
  19. Vous avez décidé rapidement. – Zdecydowaliście szybko.
  20. Ils ont perdu le match. – Przegrali mecz.
  21. Elle a trouvé un emploi. – Znalazła pracę.
  22. J’ai acheté une nouvelle voiture. – Kupiłem nowy samochód.
  23. Tu as aimé le concert? – Podobał Ci się koncert?
  24. Il a dormi huit heures. – Spał osiem godzin.
  25. Nous avons voyagé en Italie. – Podróżowaliśmy po Włoszech.
  26. Vous avez lavé la voiture. – Umyliście samochód.
  27. Ils ont dansé toute la nuit. – Tańczyli całą noc.
  28. Elle a chanté une belle chanson. – Zaśpiewała piękną piosenkę.
  29. J’ai appelé mon ami. – Zadzwoniłem do mojego przyjaciela.
  30. Tu as oublié ton sac. – Zapomniałeś swojej torby.

Przykłady zastosowania czasownika être w passé composé

Oto 30 zdań z czasownikiem “être” w czasie Passé Composé, wraz z tłumaczeniem. Czasowniki tworzące Passé Composé są pogrubione:

  1. Je suis allé au cinéma. – Poszedłem do kina.
  2. Tu es venu trop tard. – Przyszedłeś za późno.
  3. Il est parti hier. – Wyjechał wczoraj.
  4. Nous sommes arrivés à l’heure. – Przybyliśmy na czas.
  5. Vous êtes restés chez vous. – Zostaliście w domu.
  6. Ils sont nés en France. – Urodzili się we Francji.
  7. Elle est devenue médecin. – Została lekarzem.
  8. Je suis monté au premier étage. – Wszedłem na pierwsze piętro.
  9. Tu es descendu sans bruit. – Zszedłeś bezszelestnie.
  10. Il est mort l’année dernière. – Zmarł w zeszłym roku.
  11. Nous sommes sortis malgré la pluie. – Wyszliśmy pomimo deszczu.
  12. Vous êtes entrés sans frapper. – Weszliście bez pukania.
  13. Ils sont tombés pendant le match. – Upadli podczas meczu.
  14. Elle est retournée à Paris. – Wróciła do Paryża.
  15. Je suis passé par le parc. – Przeszedłem przez park.
  16. Tu es resté calme. – Zostałeś spokojny.
  17. Il est venu avec nous. – Przyszedł z nami.
  18. Nous sommes partis tôt. – Wyjechaliśmy wcześnie.
  19. Vous êtes revenus rapidement. – Wróciliście szybko.
  20. Ils sont montés sur le toit. – Weszli na dach.
  21. Elle est sortie avec ses amis. – Wyszła z przyjaciółmi.
  22. Je suis né en Pologne. – Urodziłem się w Polsce.
  23. Tu es tombée sur la glace. – Upadłaś na lodzie.
  24. Il est devenu riche. – Stał się bogaty.
  25. Nous sommes allées au marché. – Poszłyśmy na targ.
  26. Vous êtes venues à la fête. – Przyszłyście na imprezę.
  27. Ils sont rentrés tard. – Wrócili późno.
  28. Elle est partie en voyage. – Wyjechała w podróż.
  29. Je suis arrivé en retard. – Przybyłem spóźniony.
  30. Tu es devenu un bon joueur. – Stałeś się dobrym graczem.

Te zdania ilustrują użycie czasownika “être” jako pomocnika w czasie Passé Composé, co jest typowe dla czasowników wyrażających ruch lub zmianę stanu, a także dla kilku innych wyjątków.

Kiedy należy używać czasu Passé Composé

W języku francuskim Passé Composé odpowiada na pytania “Co się stało?” lub “Co zrobiłeś?” w przeszłości. Jest to czas, którym posługujemy się, aby opowiadać o wydarzeniach, które już się zakończyły.

Pamiętaj, że czas Passé Composé zależy od rodzaju czasownika i osoby, co wymaga od Ciebie znajomości zasad odmiany czasowników w języku francuskim.

  1. Działania w przeszłości: Passé composé jest stosowany, gdy mówimy o działaniach, które zaczęły się i zakończyły w przeszłości. Na przykład: “J’ai étudié hier soir.” (Uczyłem się wczoraj wieczorem.)
  2. Wydarzenia w przeszłości: Passé composé jest używany, gdy mówimy o wydarzeniach, które miały miejsce w przeszłości i zostały już zakończone. Na przykład: “Ils sont allés en vacances en France.” (Wyjechali na wakacje do Francji.)
  3. Seria działań w przeszłości: Passé composé jest stosowany, gdy mówimy o serii działań, które miały miejsce w przeszłości i zostały już zakończone. Na przykład: “J’ai mangé, j’ai bu et j’ai dansé.” (Zjadłem, wypiłem i potańczyłem.)
  4. Wydarzenia w przeszłości z określoną datą lub okresem czasu: Passé composé jest stosowany, gdy mówimy o wydarzeniach, które miały miejsce w przeszłości i mają określoną datę lub okres czasu. Na przykład: “Nous sommes allés en vacances l’été dernier.” (Wyjechaliśmy na wakacje w zeszłe lato.)
Jak nas wspierać?
Jak nas wspierać?

Wesprzyj nas!

Od 2002 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie.

Najcześciej czytane artykuły na blogu::

O Autorze

Podoba Ci się treść którą dodajemy?

Udostępnij ją dla większego zasięgu
Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Email

Add a Comment

You must be logged in to post a comment

Shopping Basket
Don`t copy text!